อาการเจ็บคอที่มาพร้อมกับการกลืนลำบากถือเป็นอาการไม่สบายที่หลายๆคนเผชิญ ทำให้เกิดคำถามว่าอาจเป็นไข้หวัด คออักเสบ หรือต่อมทอนซิลอักเสบหรือเปล่า? ในบทความนี้ เราจะมาหาสาเหตุของอาการเจ็บคอที่ทำให้กลืนลำบาก และสังเกตอาการเพื่อสำรวจตนเองว่าเข้าข่ายหรือไม่ พร้อมทั้งรู้ถึงวิธีรักษาให้อาการเหล่านี้ทุเลาลง
รู้จัก “ต่อมทอนซิลและการเกิดทอนซิลอักเสบ”
ต่อมทอนซิล เป็นเนื้อเยื่อที่อยู่ในลำคอด้านหลังของลิ้น และเป็นส่วนหนึ่งในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยเนื้อเยื่อต่อมทอนซิลมีบทบาทในการป้องกันเชื้อโรคและสารต่างๆที่เข้าสู่ร่างกายผ่านทางปากและลำคอ เมื่อต่อมทอนซิลทำหน้าที่ได้ดีร่างกายจะมีการต่อสู้กับเชื้อโรคและไวรัสอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่เมื่อต่อมทอนซิลเกิดความผิดปกติในการทำงานหรือติดเชื้อ อาจทำให้เกิดอาการทอนซิลอักเสบขึ้นมาได้
ซึ่งทอนซิลอักเสบ เกิดจากการติดเชื้อที่ต่อมทอนซิลโดยการถูกทำลายหรือถูกทำให้อักเสบ และส่วนใหญ่เชื้อที่ทำให้เกิดทอนซิลอักเสบมักเป็นเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ซึ่งสามารถแพร่กระจายผ่านการหายใจ การสัมผัส หรือการส่งผ่านของน้ำมูกหรือสารคัดหลั่งอื่นๆ โดยทอนซิลอักเสบเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ที่อาจะละเลยการดูแลใส่ใจช่องปากและลำคอให้ดีเท่าที่ควร โดยภูมิคุ้มกันในการต้านทานเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อไวรัสของร่างกายอาจลดลงเมื่อมีปัจจัยที่ทำให้ร่างกายอ่อนแอ เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือการทำให้ร่างกายเหนื่อยล้านั่นเอง
เมื่อได้รู้จักกับต่อมทอนซิลและการเกิดทอนซิลอักเสบแล้ว ลักษณะอาการก็เป็นอีกสิ่งสำคัญที่ทำให้เราสังเกตตัวเองว่ามีอาการที่เข้าข่ายหรือไม่ เพราะบางอาการอาจไม่ใช่แค่ไข้หวัดธรรมดาหรือร้ายแรงอย่างที่คิดจนสามารถมองข้ามไป และหากปล่อยทิ้งไว้อาจตามมาด้วยผลเสียต่อสุขภาพอีกมากมาย
ทอลซิลอักเสบ อาการอย่างไร?
1. เจ็บคอ
ความเจ็บปวดในบริเวณลำคออาจเป็นอาการระคายเคืองเล็กๆ จนถึงขั้นรุนแรงและมักเป็นอาการแรกที่ปรากฏขึ้นเมื่อมีการติดเชื้อทอนซิล
2. กลืนลำบาก
อาการที่รู้สึกอึดอัดในลำคอเมื่อกลืน มาจากทอนซิลที่อักเสบทำให้การเคลื่อนไหวของอาหารหรือน้ำที่ผ่านเข้าไปในของลำคอนั้นติดขัด
3. ปวดหัว เป็นไข้
เนื่องจากเชื้อไวรัสที่ได้รับเข้ามาจากทางช่องปากและลำคอแพร่ไปสู่ส่วนต่างๆของร่างกายและทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงจนเกิดอาหารปวดหัวหรือมีไข้ขึ้นได้ซึ่งเป็นสัญญาณที่บอกว่าร่างกายกำลังต่อสู้กับการติดเชื้อทอนซิล
นี้อยู่
4. เสมหะ
การมีเสมหะหรือสารคัดหลั่งที่เกิดขึ้นบริเวณลำคอและภายในปากที่ถี่เกินไป รวมถึงมีกลิ่นไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากการสะสมของแบคทีเรียก็เป็นอีกอาการที่เข้าข่ายการอักเสบของต่อมทอนซิลได้
5. น้ำมูกไหลและไอ
อาการน้ำมูกไหลหรือไอที่นอกจากจะเกิดขึ้นเพราะเป็นไข้หวัดธรรมดาแล้วยังเป็นอีกคำเตือนของต่อมซิลที่ต่อสู้กับเชื้อโรคอยู่ก็ได้ เพราะฉะนั้นถ้าไอและมีน้ำมูกเกินกว่า 2 วัน ให้สงสัยได้เลยว่าต่อมทอนซิลกำลังถูกรบกวนอยู่แน่ๆ
อาการเหล่านี้อาจแสดงออกอย่างชัดเจนหรือไม่ชัดเจนขึ้นอยู่กับความรุนแรงของการติดเชื้อและภูมิคุ้มกันของร่างกาย หากมีพฤติกรรมที่ใกล้กับความเสี่ยงจนทำให้ต่อมทอนซิลติดเชื้อ เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ หรือละเลยการดูและช่องปากและลำคอให้ถูกวิธีอย่างสม่ำเสมอ ก็เป็นช่องทางที่เชื้อโรคจะแพร่กระจายเข้าสู่ร่างกายได้อย่างง่ายดายและเกิดอาการทอนซิลอักเสบรุนแรงตามมาจึงต้องรู้จักวิธีดูแลรักษาหากเป็นมอรซิลอักเสบนี้ขึ้นมา
วิธีรักษา ทอนซิลอักเสบ
ทอนซิลอักเสบ วิธีการรักษานั้นจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของการติดเชื้อและความรุนแรงของอาการโดยมักจะรวมถึงการใช้ยาปฏิชีวนะในกรณีที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย และการรักษาอาการอื่นๆที่เกิดขึ้นในกรณีที่ไปถึงขั้นรุนแรงอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อนำต่อมทอนซิลที่อักเสบออกมาโดยก่อนจะถึงขั้นตอนนั้น สามารถดูแลรักษาด้วยวิธีการเบื้องต้นได้ ดังนี้
1. ดื่มน้ำอุ่น
เพราะการดื่มน้ำอุ่นทำให้คอไม่แห้งจนเกินไปและบรรเทาไม่ให้คออักเสบไปมากกว่าเดิม
2. รับประทานอาหารอ่อนๆ
อาหารอ่อนๆที่มีลักษณะเหลวและเคี้ยวง่ายจะทำให้กลืนได้ง่ายไม่บาดคอ เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม หรือดื่มเครื่องดื่มที่ช่วยให้ชุ่มคอก็ช่วยได้เช่นกัน
3. ดูแลความสะอาดช่องปาก
ช่องปากเป็นทางผ่านแรกของเชื้อไวรัสและแบคทีเรียที่จะเข้าสู่ร่างกาย การดูแลความสะอาดให้ช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอเพื่อกำจัดเศษอาหารที่ตกค้างอยู่ระหว่างซี่ฟัน และใช้ไหมขัดฟันควบคู่ไปด้วยช่วยสร้างสุขอนามัยที่ดีให้กับช่องปากและไม่เป็นที่สะสมของเชื้อโรค
4. กลั้วคอด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำยาฆ่าเชื้อ
การกลั้วคอเป็นวิธีทำความสะอาดภายในคอที่ทำได้ง่าย ซึ่งช่วยลดปริมาณเชื้อไวรัสและแบคทีเรียในช่องปากและลำคอ นำไปสู่อาการอักเสบที่ลดลงและบรรเทาอาการเจ็บคอ อีกทั้งยังช่วยลดอัตราการเกิดโรคติดเชื้อของทางเดินหายใจได้อีกด้วย
5. ทานยาหรือผลิตภัณฑ์เพื่อบรรเทาอาการ
หากมีอาการเจ็บคอหรือระคายเคืองคอ ควรหายาหรือผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของโพวิโดน ไอโอดีนเพราะมีส่วนช่วยในการฆ่าเชื้อไวรัส แบคทีเรียหรือเชื้อราในช่องปาก ซึ่งช่วยลดอาการอักเสบในช่องปากและลำคอได้
จะเห็นได้ว่าอาการ เจ็บคอ กลืนลำบาก อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงการเป็นต่อมทอนซิลอักเสบได้ หากหมั่นสั่งเกตและรู้วิธีการดูแลรักษาตัวเอง ไม่ทำพฤติกรรมเสี่ยงและดูแลสุขอนามัยของช่องปากให้ดี และเมื่อมีอาการของต่องทอนซิลหรือได้รับเชื้อแล้ว ควรทานยาฆ่าเชื้อหรือหาผลิตภัณฑ์ที่ช่วยลดการระคายเคืองคอเพื่อบรรเทาอาการและความเจ็บปวดลง แต่หากมีอาการที่รุนแรงมากขึ้นควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและรักษาตามขั้นตอนในลำดับต่อไป
